Iako se smatra „ne“ bojom, bela je veoma složena boja. Odnosno, to je perceptivni fenomen povezan sa međusobnom igrom visokoslojnih fizičkih, fizioloških i neuronskih procesa. Ne ulazeći u dublje postavke teorije boja, moglo bi se reći da u procesu vizuelizacije belog, mozak zapravo nema šta da obrađuje. Ali to nije tačno. Sa aspekta spektralnih karakteristika bele, svaka refleksija upadne svetlosti sa površine koja sadrži jednak odnos svih delova spektra će izgledati belo.
Iako je ova dobro poznata i opšteprihvaćena definicija spektralne karakteristike bele boje tačna, ipak je prilično pojednostavljena. Činjenica je, a to potvrđuju i brojne studije, da mehanizam percepcije bele boje još uvek nije u potpunosti razjašnjen, odnosno da je njena neuronska osnova još uvek nejasna. Ipak, poznato je da neuronsko kodiranje bele boje od strane mozga posmatrača može biti pod ograničavajućim uticajem određene površine, vrste svetlosnog spektra ili statistike rasporeda elemenata na displeju.
Bela – veoma zastupljena u prirodi, ključna u grafičkom dizajnu
Iako u početku nije automatski povezana sa prirodnim okruženjem, bela je veoma zastupljena boja u prirodi. Jedna je od najčešćih boja u svakodnevnom životu i okruženju ljudi. Pored toga, smatra se jednom od najvažnijih boja u istoriji umetnosti i arhitekture.
U kontekstu grafičkog dizajna i dizajna prostora, bela ima vrlo specifičnu ulogu koja se ne može pripisati nijednoj drugoj boji. U enterijerima, bela boja u interakciji sa dovoljnom količinom prirodnog svetla optimizuje ukupno osvetljenje i prozračnost prostora i vizuelno ga povećava.
U grafičkom dizajnu, bela boja je ključni grafički alat. Stvara prostor između elemenata dizajna, kako bi se očuvala vidljivost svih elemenata i zadržao i naglasio njihov individualni karakter. Bela boja u dizajnu omogućava da se pažnja usmeri na određeni element dizajna ili deo sadržaja i na taj način se kontroliše interakcija između ekrana i gledaoca. Bela boja ima univerzalnu privlačnost, što je čini raznovrsnom i bezvremenskom. Ima jedinstvenu sposobnost da stvori osećaj prostora i otvorenosti, skrećući pažnju na značajne elemente dizajnerske kompozicije, bez obzira da li se radi o dvodimenzionalnoj ili trodimenzionalnoj percepciji.
Tajna belih pigmenata?
Bela boja se postiže isključivo nanošenjem pigmenata. Belina papira i tekstila može se postići samo tehnološkim postupcima beljenja. Međutim, da bi se postigao visok stepen beline, potreban je i dodatak optičkih izbeljivača. Optičke boje su organska jedinjenja koja se ponašaju kao boje, odnosno pigmenti, ali umesto hromofora sadrže fluorescentni heterociklični sistem koji intenzivno apsorbuje energiju ultraljubičastog spektra (λ = 300-400 nm), uz istovremenu emisiju vidljive svetlosti kraće talasne dužine (plava svetlost, λmax = 440 nm) tokom kojih dolazi do povećanja ukupne remisije vidljive svetlosti, odnosno povećanja beline i sjaja.
Koja je tajna beline belih pigmenata? Kako je tekao njihov razvoj? Šta je donelo otkriće titanijum dioksida? Kroz izuzetno zanimljiv članak u okviru teme broja, belu boju obradila je prof. dr. sc. Glogar i prof. dr. sc. Sutlović sa Tekstilno-tehnološkog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu.
Osim u štampanom izdanju, članak je dostupan i u onlajn verziji.
