Oplemenjivanje i uzorkovanje tekstila bojom staro je praktično koliko i čovečanstvo. Kada je čovek prvi put spoznao da u zemlji, raznim malim životinjicama kao što su bube ili školjke pa čak i u biljkama, postoji supstanca koja ostavlja obojene tragove i da tim supstancama mogu ostvariti trajnu boju na zidovima svojih naseobina, na predmetima i odeći, započeo je put razvoja upotrebe boja i pigmenata u čovekovom životu i okruženju.
Kreativnost kao pokretač promena, gurala je čovečanstvo da se uvek iznova uhvati u bitku s novim izazovima i prevaziđe granice onog što se u određenim trenucima činilo nemogućim, pa se tako i veliki trud i istraživačko vreme, gledano kroz istoriju, posvetilo pronalaženju načina kako pigmente vezati za tekstilni materijal. Kako česticu koja je u odnosu na bojilo značajno veća u svojoj strukturi i nerastvorljiva u vodi, vezati za kompleksnu, heterogenu strukturu tekstila. I koliko god je razvojem vezivnih sredstava koja omogućavaju optimalnu upotrebnu postojanost i razvojem sintetičkih pigmenata koji omogućavaju veoma široke palete i briljantnosti obojenja, pigmentna štampa je gurnuta u sam vrh proizvodnje odevnog, modnog štampanog tekstila, karakteristika mehaničkog, površinskog vezivanja pigmenata unutar strukture polimernog filma na površini tekstilnog materijala, ipak postavlja određena funkcionalna, a i estetska ograničenja. Nemogućnost postizanja nevidljive i neosetljive razlike između odštampanog i neodštampanog dela tekstilnog materijala i značajna intervencija u taktilnim, fizičko-mehaničkim i površinsko-strukturnim karakteristikama tekstila, na žalost još uvek su glavne negativne karakteristike pigmentne tekstilne štampe.
I onda se dogodila digitalna štampa! Tehnologija razvijena za grafičku primenu ulazi u svet tekstila i ruši ona ograničenja koja su u proizvodnji štampanog odevnog tekstila, zbog karakteristika analognih tehnoloških procesa i procesa pripreme uzorka, postojala prvenstveno u kreativnom delu proizvodnje i onemogućavala dizajnersku slobodu koju daje digitalna tehnologija.
Razvojem primene pigmenata u digitalnoj tekstilnoj štampi dobijaju se rezultati koji pigmentnoj štampi daju sasvim novu dimenziju. Tehničke karakteristike digitalnih InkJet štampača, posebno glave kao vitalnog dela mašine, postavile su visoke zahteve na optimizaciju sastava i reoloških svojstava štamparskih boja, ali i na veličinu pigmenata. Građa i prečnik dizni glave štampača, kao i nemogućnost većeg udela vezivnih sredstava u sastavu štamparske boje uzrokovali su optimizaciju nisko viskoznih štamparskih boja koje sadrže pigmente značajno manjeg prečnika od uobičajenih koji se koriste u analognoj štampi. Upravo zbog ovakvih karakteristika, očekivano ili ne, pigmentnom štamparskom bojom dobijen je efekt koji je vizualno i taktilno vrlo sličan efektu štamparskih boja koje sadrže bojila. Naime, zahvaljujući niskom viskozitetu, relativno malom prečniku pigmenta sadržanog u štampraskoj boji, tehnologiji koja pod određenim pritiskom istiskuje kapljicu boje na tekstilni materijal, te karakteristici poroznosti tekstila, dolazi do kompleksnog međudelovanja bojila i tekstilnog materijala u kom pigmenta štamparska boja prodire dublje u strukturu pređe tekstilnog materijala pa dolazi do vezivanja pigmenta i formiranja polimernog sloja na način koji nije inače svojstven pigmentnoj štampi. Stvara se fina umrežena struktura polimernog filma, znatno tanja u odnosu na klasične pigmentne polimerne slojeve. Mikroskopski snimci digitalnih pigmentnih otisaka pokazuju da polimerna struktura prati prirodnu konstrukcijsku strukturu tekstilnog materijala prekrivajući i obavijajući tekstilna vlakna unutar pređe svako zasebno, dok prostori među vlaknima ostaju manje-više slobodni. To možda umanjuje aktivnu površinu za vezivanje pigmenta, ali svakako doprinosi prirodnijem izgledu tekstilne površine. Iako će na takav način možda manje pigmenta biti vezano u odnosu na površinu, s obzirom na puno pravilnije i jednolično rasprostiranje pigmenta po površini samog vlakna, dobija se vizuelno, bolja pokrivenost bojom. Dobijamo otisak koji postaje integralni deo tekstilnog materijala ne skrivajući njegovu prirodnu strukturu, ne menjajući njegova taktilna i fizičko mehanička svojstva, ostavljajući tako vidljivom svu lepotu tog magičnog, heterogenog, kompleksno strukturisanog, trodimenzionalnog medija zvanog – tekstil! Da, digitalna tehnologija štampe, izvorno razvijena za grafičku industriju i štampa na homogenim ne-strukturisanim površinama, omogućava štampu izuzetne oštrine i rezolucije i ako kvalitet otiska na tekstilu posmatramo samo kroz parametar grafičke reprodukcije, tada lako možemo razvoj primene digitalne štampe na tekstilu usmeriti u pronalaženje novih načina obrade u svrhu postizanja jednoličnije površine. Jer tada ne vidimo pravi kvalitet, lepotu i posebnost odštampane slike koja u sebi nosi prirodnu strukturu tekstila, već podležemo pritisku zahteva za kvalitet koji nije povezan s tekstilom i prekrivamo površinu tekstila slojevima vezivnih sredstava koja će u potpunosti negirati prirodnu tekstilnu strukturu, čineći površinu tekstila što homogenijom.
Tekstil je jedinstvena podloga za štampu koja svojom specifičnom, heterogenom kompleksnom strukturom upravo doprinosi lepoti otiska. Vidljivost tekstilne strukture u otisku je dodatna vrednost i upravo zato bi to trebalo da bude zahtev za kvalitetom u štampi tekstila. Digitalnom tehnologijom štampe, pigmentna štampa dobija sasvim novu dimenziju jer objedinjuje prednosti pigmente štampe kao takve od kojih su među važnijima primenjivost na svim vrstama tekstilnih materijala s obzirom na sirovinski sastav i jednostavnost procesa koji ne zahteva kompleksne naknadne obrade i zahtevne procese fiksiranja (kao što je, na primer, fiksiranje parom kod upotrebe reaktivnih boja) i zadržavanje prirodne površinske strukture s minimalnom intervencijom u taktilne i fizičko mehaničke karakteristike tekstilnog materijala.
To, tzv. „potonuće“ pigmenta u tekstilni materijal, kako štampari vole da kažu, znači, doduše određeni gubitak briljantnosti kolorita, no s druge strane donosi dodatnu vrednost u kompleksnom uzajamnom delovanju boje i strukture.
Stoga neka slike i šare budu u tekstilu, a ne na tekstilu, noseći tako u prvi plan zajedništvo sadržaja slike i igre elemenata slike sa strukturnim i konstrukcijskim elementima tekstilnog materijala.
